Wat is een aanvullend pensioen? + berekening

Het pensioenstelsel in Nederland bestaat uit drie onderdelen: het basispensioen van de overheid, een pensioenregeling via de werkgever en persoonlijke pensioenspaarregelingen. Met het aanvullend pensioen wordt gerefereerd naar de laatste twee onderdelen. Het aanvullend pensioen wordt, zoals de naam het al aangeeft, uitgekeerd ter aanvulling van het basispensioen.

Iedereen in Nederland heeft het recht om te sparen voor een aanvullend pensioen. In het grootste deel van de gevallen biedt de werkgever een regeling voor een aanvullend pensioen. De kosten die daarmee gepaard gaan, worden dan opgenomen als een onderdeel van de personeelskosten. Over het algemeen neemt de werkgever 70% voor z’n rekening en draagt de medewerker de overige 30% bij aan zijn of haar aanvullend pensioen.

Ook al heb je in Nederland wel recht op een basispensioen, een werkgever is niet verplicht om voor zijn medewerkers te voorzien in een regeling om aanvullend pensioen op te bouwen. Hier bestaan wel enkele uitzonderingen op. Zo kan een aanvullend pensioen als secundaire arbeidsvoorwaarde opgenomen zijn in de cao, en het is ook mogelijk dat een organisatie verplicht dient deel te nemen aan een bedrijfstakpensioenfonds. 

Als je als werkgever geen aanvullende pensioenregeling biedt aan je werknemers, is het verstandig voor je medewerkers om zelf een aanvullend pensioen op te bouwen. Ook is het mogelijk dat je als werkgever wel een aanvullende pensioenregeling biedt, maar dat het bedrag dat je medewerkers opbouwen niet voldoende is in het licht van wat ze in de toekomst nodig zullen hebben. Dit wordt ook wel een pensioengat of pensioentekort genoemd.

Om te berekenen of het aanvullend pensioen al dan niet toereikend is en of er sprake is van een pensioengat, vergelijk je de toekomstige AOW-uitkering met het huidige brutojaarinkomen van de medewerker. De volgende formule kun je gebruiken om de hoogte van het aanvullend pensioen te berekenen:

De hoogte van het gewenste pensioen - het basispensioen - het pensioen uit loondienst

Het bedrag dat je hier uitkomt, is de hoogte van het aanvullend pensioen. Is het pensioeninkomen lager dan 70% van het huidige bruto-inkomen, dan is er een grote kans op een pensioengat. In dit geval is het afsluiten van een regeling om een eigen aanvullend pensioen op te bouwen een verstandige keuze. Meer informatie over de AOW-uitkering en het tot nu toe opgebouwde bedrag vind je terug op mijnpensioenoverzicht.

Er zijn meerdere manieren waarop een pensioentekort aangevuld kan worden. De drie meest gangbare manieren zijn pensioensparen, pensioenbeleggen en het afsluiten van een lijfrenteverzekering. We bespreken ze hieronder een voor een. 

Pensioensparen wordt ook wel banksparen genoemd. Geld wordt apart gezet met belastingvoordeel. Deze vorm van sparen bestaat uit twee fasen. In de eerste fase bouw je een tegoed op door middel van inleg en rendement. Dit is mogelijk tot vijf jaar na de AOW-leeftijd en je kiest hiervoor een einddatum. In de tweede fase laat je het bedrag periodiek uitkeren, bovenop het basispensioen.

Met een lijfrenteverzekering spaar je een lijfrente. Dit is aantrekkelijk omdat er, net zoals bij pensioensparen, belastingvoordeel aan vastzit. Het geld dat gespaard wordt bij deze verzekering, mag van de belasting worden afgetrokken en er hoeft pas belasting betaald te worden over het bedrag op het moment dat de lijfrente wordt uitbetaald. Dit is gunstig omdat het belastingtarief over het algemeen lager ligt na het ingaan van de AOW-leeftijd.

Bij pensioenbeleggen wordt een gedeelte van het inkomen gebruikt om weg te zetten in een beleggingsfonds. Het fonds spreidt dan het bedrag over de verschillende beleggingsopties om een zo hoog mogelijk rendement te behalen. Kies je ervoor om het bedrag op een geblokkeerde beleggingsrekening te plaatsen, dan levert dat je, net zoals bij een lijfrenteverzekering, fiscaal voordeel op. Het bedrag wordt dan namelijk niet meegerekend onder het vermogen.

• Vanaf het jaar dat je medewerkers de AOW-leeftijd bereiken, kunnen ze het aanvullend pensioen laten uitkeren.

• Medewerkers die voor 2014 al een aanvullend pensioen hebben opgebouwd, kunnen een deel of het totale aanvullend pensioen laten uitkeren voor het 65e levensjaar. Het bedrag dat op 31 december 2013 op de rekening van het aanvullend pensioen stond is daarbij leidend. Is er na deze datum geen geld meer gestort? Dan kan het hele aanvullende pensioen worden uitgekeerd. Is er na deze datum wel geld bijgestort? Dan kan alleen het deel worden opgenomen dat er toen op de rekening stond.

• De belasting die over de uitkering wordt betaald is afhankelijk van de maand waarin de AOW-leeftijd wordt bereikt. Dit betekent dat als je medewerker ervoor kiest om het aanvullend pensioen te laten uitkeren vanaf 2025 en de AOW-leeftijd wordt bijvoorbeeld bereikt in juni, er een ander tarief zal gelden voor de maand januari tot en met mei.

• Het is mogelijk om het aanvullend pensioen op te nemen voordat een medewerker 65 jaar wordt. Dit wordt afgeraden omdat de uitkering dan 20 jaar lang duurt plus het aantal jaren tot de AOW-leeftijd bereikt wordt.

• Je medewerkers kunnen een minipensioen afkopen. Hier zijn wel een paar voorwaarden aan verbonden. Ten eerste moet het bedrag minder zijn dan € 594,89. Daarnaast moet het pensioen onderdeel zijn van de pensioenwet. Ook mogen ze niet meedoen aan een andere pensioenregeling. 

Het basispensioen is het bedrag waar elke Nederlander wettelijk recht op heeft zodra de AOW-leeftijd is bereikt. Het aanvullend pensioen is daarentegen niet wettelijk vastgelegd. Het is een bedrag dat bovenop het basispensioen wordt uitgekeerd en wordt opgebouwd door middel van een regeling aangeboden door de werkgever of via andere persoonlijke spaaropties die een werknemer heeft, zoals een lijfrenteverzekering, pensioenbeleggen en banksparen.

Hoeveel het aanvullend pensioen van een werknemer bedraagt, is afhankelijk van een aantal punten. De afspraken die je als werkgever met je medewerker hebt gemaakt en het pensioenfonds bepalen voor een groot deel hoe het aanvullend pensioen is opgebouwd. Ook bepaalt het jaarinkomen van de medewerker de hoogte van het aanvullend pensioen. Dit is inclusief de toeslagen en de pensioengrondslag. 

Een pensioentekort of pensioengat is het verschil tussen enerzijds het verwachte pensioeninkomen uit AOW, het aanvullend pensioen en ander spaargeld van een persoon, en anderzijds het bedrag dat nodig gaat zijn opdat hij of zij in de toekomst rond kan komen.