Tweede spoor traject: uitleg, kosten en verplichtingen [2024]

employees planning out the succession planning process together

Een tweede spoor traject is een re-integratieproces voor langdurig zieke werknemers die niet terug kunnen naar hun oorspronkelijke functie. Het doel is om hen naar een andere werkgever te begeleiden. Dit artikel bespreekt de belangrijkste aspecten, de wettelijke vereisten en tips voor een succesvolle uitvoering van tweedespoortrajecten.

Belangrijkste conclusies

  • Tweede spoor trajecten zijn verplicht bij langdurige arbeidsongeschiktheid: als een langdurig zieke werknemer niet kan terugkeren naar zijn of haar oorspronkelijke functie, moet de werkgever de re-integratie bij een andere werkgever faciliteren.

  • Een goed uitgevoerd tweedespoortraject kan de werkgever conflicten en kosten besparen: door tijdig en effectief te handelen, kunnen juridische en financiële gevolgen worden voorkomen.

  • Het UWV speelt een toezichthoudende rol: het UWV beoordeelt of het traject zorgvuldig is doorlopen en of de inspanningen van de werkgever en werknemer voldoende zijn geweest.

  • Een tweede spoor traject vereist maatwerk: elke situatie is uniek en vraagt om een aanpak die is afgestemd op de specifieke omstandigheden van de werknemer.

Mensen zijn de basis voor het succes van je organisatie. Bouw vandaag nog een strategie op waarin mensen centraal staan.

Wat is een tweede spoor traject?

Een tweede spoor traject is een re-integratietraject waarbij een werknemer, die door ziekte of een beperking zijn of haar huidige functie niet meer kan uitoefenen, begeleid wordt naar passend werk bij een andere werkgever

Dit traject verschilt van een eerste spoor traject, waarbij de focus ligt op terugkeer naar de huidige functie binnen de eigen organisatie. Het tweede spoor wordt ingezet wanneer terugkeer naar de oorspronkelijke werkplek niet mogelijk is, ondanks aanpassingen of interne herplaatsingsmogelijkheden.

Wanneer is een tweede spoor traject aan de orde?

Er zijn verschillende situaties waarin een tweede spoor traject wordt ingezet. Dit zijn enkele van de meest voorkomende situaties:

  • Langdurige arbeidsongeschiktheid: de werknemer is al geruime tijd ziek en herstel binnen een redelijke termijn is niet te verwachten. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij chronische aandoeningen of langdurige fysieke of mentale klachten.

  • Onvoldoende mogelijkheden voor aangepast werk: er zijn geen functies beschikbaar binnen de eigen organisatie die passen bij de veranderde mogelijkheden van de werknemer. Dit probleem komt vaak voor in kleinere organisaties, die het moeilijk kunnen hebben om bestaande functies te herstructureren of aan te passen.

  • Advies van de bedrijfsarts: de bedrijfsarts geeft aan dat een terugkeer naar de eigen functie of naar een andere functie binnen het bedrijf niet mogelijk is.

  • Uitputting van re-integratiemogelijkheden binnen het eerste spoor: alle pogingen om de werknemer binnen de eigen organisatie weer aan het werk te krijgen zijn mislukt. In dat geval wordt het tweede spoor ingezet om alternatieve re-integratiemogelijkheden buiten de organisatie te verkennen.

  • Structurele veranderingen binnen de organisatie: door reorganisaties of veranderingen in de bedrijfsvoering is er geen ruimte meer voor aangepast werk of een herplaatsing, waardoor re-integratie binnen de organisatie niet meer mogelijk is.

  • Conflict tussen werknemer en werkgever: in sommige gevallen kan een verstoorde arbeidsrelatie het onmogelijk maken om terug te keren naar de oorspronkelijke functie of een andere functie binnen dezelfde organisatie.

Hoe werkt een tweede spoor traject?

Een tweede spoor traject verloopt in meerdere stappen:

  1. Start van het traject: het tweede spoor traject wordt in gang gezet op basis van het advies van de bedrijfsarts, die bevestigt dat de werknemer niet kan terugkeren naar de oorspronkelijke functie binnen de organisatie.

  2. Beoordeling van de mogelijkheden: de werkgever werkt samen met een arbeidsdeskundige om de mogelijkheden van de werknemer voor ander werk buiten de organisatie te evalueren. Deze beoordeling helpt om geschikte alternatieven te identificeren die passen bij de vaardigheden en ervaring van de werknemer.

  3. Zoeken naar passend werk: ondersteun de werknemer bij het vinden van een nieuwe functie bij een andere werkgever door een gedegen sollicitatiebegeleiding te bieden en netwerkgesprekken te organiseren.

  4. Evaluatie en bijsturing: monitor regelmatig de voortgang en resultaten van het traject. Pas de aanpak en doelen aan indien nodig om de effectiviteit van het traject te waarborgen.

  5. Afronding van het traject: rond het traject af zodra de werknemer een geschikte functie heeft gevonden of wanneer het duidelijk is dat een verdere re-integratie niet haalbaar is.

Is een tweede spoor traject verplicht?

Een tweede spoor traject is verplicht wanneer een werknemer niet kan terugkeren naar zijn oorspronkelijke functie binnen de organisatie, zoals bepaald in de Wet verbetering poortwachter. Als de werkgever geen tweede spoor traject aanbiedt, kan het UWV een loonsanctie opleggen, wat betekent dat de werkgever verplicht is om het loon van de werknemer langer door te betalen. Het niet volgen van een tweede spoor traject kan ook juridische risico’s met zich meebrengen, zoals claims van de werknemer.

De rol van het UWV bij een tweede spoor traject

Het UWV speelt een cruciale rol in het tweede spoor traject door toezicht te houden op de naleving van de Wet verbetering poortwachter. Aan het einde van het traject beoordeelt het UWV of zowel de werkgever als de werknemer voldoende inspanningen hebben geleverd om passend werk te vinden. 

Als de werkgever niet voldoet aan deze eisen, kan dit leiden tot een loonsanctie, waarbij de werkgever verplicht is het loon van de werknemer langer door te betalen.

De uitvoering van het tweede spoor traject moet voldoen aan strikte eisen. De werkgever dient gedetailleerde documentatie bij te houden van alle stappen, zoals afspraken met arbeidsdeskundigen en alle gedane pogingen om ander werk te vinden voor de werknemer. 

Het is voor de werkgever essentieel om de werknemer actief te ondersteunen tijdens het traject, bijvoorbeeld door te helpen met sollicitaties en het aanbieden van coaching. Bovendien moet het traject op tijd starten en voldoen aan de wettelijke vereisten van de Wet verbetering poortwachter.

Voorbeeld van een persoonlijk ontwikkelingsplan

Persoonlijk ontwikkelingsplan

Deze gids biedt praktische ondersteuning om zelf eenvoudig een POP te maken voor jouw medewerkers.

Kosten van een tweede spoor traject

De kosten van een tweede spoor traject zijn afhankelijk van de specifieke situatie van de werknemer en de betrokken partijen. Hieronder vind je een overzicht van de gemiddelde kosten per kostenpost:

Kostenpost

Geschatte kosten (EUR)

Opmerking

Arbeidsdeskundig onderzoek

€ 1.000 - € 1.500

Afhankelijk van de complexiteit van de situatie

Begeleiding door re-integratiebureau

€ 3.000 - € 6.000

Variabel afhankelijk van de duur en intensiteit

Training en omscholing

€ 500 - € 5.000+

Afhankelijk van de aard en duur van de cursus

Verlies van productiviteit

Afhankelijk van de duur van het traject

Verlies door verminderde werkcapaciteit

Extra administratieve kosten

€ 200 - € 1.000

Kosten voor extra papierwerk en administratie

Kosten voor werving en selectie

€ 1.500 - € 4.000

Indien een vervangende werknemer nodig is

Tweede spoor traject bij burn-out

Wanneer de werknemer in kwestie een burn-out heeft, vraagt het tweede spoor traject om een specifieke aanpak. De focus ligt hier niet alleen op het vinden van ander werk, maar ook op het herstel van de werknemer. Het is van belang dat het traject zorgvuldig wordt afgestemd op de belastbaarheid van de werknemer om overbelasting te voorkomen. De begeleiding moet in dit geval gericht zijn op zowel fysieke als mentale re-integratie, met voldoende aandacht voor herstel en duurzame inzetbaarheid in de nieuwe functie.

Re-integratie via het tweede spoor

Re-integratie via het tweede spoor verschilt van andere vormen van re-integratie, omdat het specifiek gericht is op het vinden van werk bij een andere werkgever. In tegenstelling tot het eerste spoor, waar de nadruk ligt op een terugkeer binnen de eigen organisatie, vereist het tweede spoor traject een bredere arbeidsmarktoriëntatie. Dit betekent dat er meer intensieve begeleiding en ondersteuning nodig is, zoals sollicitatietrainingen, netwerkbenadering, en soms zelfs omscholing.

Tips voor een succesvol tweede spoor traject

  • Betrek de werknemer actief bij het proces: laat de werknemer meedenken over mogelijke functies en geef deze een gevoel van controle over zijn of haar toekomst. Dit verhoogt de kans op een succesvolle re-integratie en vermindert weerstand.

  • Stel duidelijke doelen en deadlines: werk met concrete doelstellingen en deadlines om het traject gestructureerd te laten verlopen. Dit helpt om vooruitgang te boeken en houdt alle betrokkenen gefocust.

  • Zorg voor een positieve benadering: benadruk de kansen en mogelijkheden van het traject, in plaats van te focussen op de beperkingen. Een positieve insteek kan de motivatie van de werknemer verhogen.

  • Houd rekening met de mentale gezondheid van de werknemer: langdurige arbeidsongeschiktheid kan zwaar wegen op iemands mentale welzijn. Bied waar nodig psychologische ondersteuning aan om stress en angst te verminderen.

  • Maak gebruik van netwerkcontacten en samenwerkingsverbanden: schakel partners, andere bedrijven en netwerken in om de zoektocht naar passend werk te verbreden.

  • Zorg voor nazorg na plaatsing: ook na een succesvolle plaatsing bij een andere werkgever is het belangrijk om de werknemer te blijven ondersteunen. Dit kan onder meer door follow-upgesprekken te voeren om te controleren of de nieuwe functie hem of haar bevalt en alles goed verloopt.

Plan van aanpak voorbeeld

Preview: Template Plan for Action

Inzichtelijke tips, voorbeelden en richtlijnen voor doelstellingen, risicoanalyse en meer.

Veelvoorkomende uitdagingen en oplossingen bij het tweedespoortraject

Uitdaging

Oplossing

Weerstand van de werknemer tegen het traject

Zorg voor goede communicatie en bied passende ondersteuning aan

Moeilijkheden bij het vinden van passend werk

Werk samen met een re-integratiebureau en breid het zoekgebied uit

Gebrek aan motivatie bij de werknemer

Stel haalbare doelen en beloon kleine successen om de motivatie te verhogen

Tijdsdruk door deadlines van het UWV

Begin op tijd en plan de stappen zorgvuldig om last-minute problemen te voorkomen

Spanningen tussen werkgever en werknemer

Schakel een onafhankelijke mediator in om de communicatie en de relatie te verbeteren

Lage verwachtingen van het traject door de werknemer

Communiceer de mogelijkheden en succesverhalen om het vertrouwen in het proces te vergroten

Veelgestelde vragen 

Hoelang duurt een tweede spoor traject gemiddeld?

Een tweede spoor traject kan enkele maanden tot een jaar duren, afhankelijk van de complexiteit van de situatie.

Wat als een werknemer niet wil meewerken aan een tweede spoor traject?

De werknemer is wettelijk verplicht om mee te werken aan zijn of haar tweede spoor traject. Als de werknemer weigert mee te werken, kan dit leiden tot stopzetting van de loonbetaling.

Kan een tweede spoor traject leiden tot ontslag?

Als re-integratie via het tweede spoor niet haalbaar blijkt voor de werknemer, kan ontslag een optie zijn. Dit kan echter alleen als alle pogingen om de werknemer te herplaatsen zorgvuldig zijn gedocumenteerd en er kan worden aangetoond dat aan alle wettelijke vereisten is voldaan.

Disclaimer

Afgesproken doelen om de prestaties te verbeteren

Icon HR Analytics and Reportings