SMART-doelstellingen: doelen stellen met de SMART-methode (voorbeelden)

Wil je je beoogde doelen tastbaar maken en ook effectief bereiken? Dan komt de SMART-methode van pas. Deze methode wordt veelvuldig ingezet binnen bedrijven en organisaties om doelen te bereiken bij projecten en andere werkzaamheden. Deze doelen kunnen ook individueel of persoonlijk zijn. 

Een SMART-doel omvat vijf verschillende aspecten: 

1. Specifiek 

2. Meetbaar

3. Acceptabel 

4. Realistisch

5. Tijdgebonden 

De combinatie van al deze criteria zorgt ervoor dat je je uiteindelijke einddoel kunt bepalen en dat doel ook kunt bereiken. SMART-doelen geven duidelijk aan wat er nodig is om doelstellingen concreet te maken en glashelder te formuleren. Ze zorgen ervoor dat er in kleine stapjes naar het uiteindelijke einddoel toegewerkt kan worden. Ze helpen je alvast om je doelstelling glashelder te formuleren. We duiken nu wat dieper in elke stap. 

Leestip: Ontdek hoe bedrijfsstrategieën de koers van een organisatie bepalen en haar groei stimuleren.

Het eerste criterium van de SMART-methode heeft als doel om je doelstellingen zo specifiek mogelijk te maken. Dit doe je door een antwoord te geven op vragen als:

• Wat wil je bereiken? 

• Waarom wil je dit bereiken? 

• Tegen wanneer wil je dit bereiken? 

• Waar ga je dit doen? 

• Wie zijn de betrokken partijen? 

Deze 5 vragen vormen de basis om je doelen zo specifiek mogelijk te omschrijven. Een praktijkvoorbeeld:

Met onze HR-afdeling willen we tegen midden 2023 een nieuwe rekruteringsstrategie geïmplementeerd hebben. Dit met de focus op het binnenhalen van nieuw IT-talent voor het project.

Zonder meetbaarheid kun je eigenlijk nooit zeggen of de gestelde doelen behaald werden of niet. Door meetbare doelen te stellen, weet je meteen waar je naartoe werkt. De meetbaarheid geef je aan door antwoorden te formuleren op de volgende vragen: 

• Wat moet er gedaan worden? 

• Hoe meet je dat? 

• Wat is het gewenste eindresultaat? 

Een praktijkvoorbeeld: We willen tegen december 2023, vijf nieuwe medewerkers aantrekken die de telesales gaan verzorgen.

Meetbaarheid vertaalt zich in concrete cijfers en procenten. Enkel op die manier blijf je weg van de wollige manier om doelen te formuleren. Door de gewenste resultaten te formuleren binnen een bepaalde tijdsperiode, voorkom je ook heel wat discussies en frustratie. Laat je dit dus na, dan kunnen doelen zelfs demotiverend werken. 

Zonder buy-in van iedereen die betrokken is bij het behalen van de doelen, ga je niet veel bereiken. Het is dan ook belangrijk dat iedereen akkoord gaat met de doelen. Betrek alle betrokken partijen bij het opstellen van de doelen en zorg dat iedereen achter de doelen staat. Enkel zo krijg je draagvlak en de neuzen in dezelfde richting. 

Je kunt onmogelijke doelstellingen nastreven, maar daar wordt niemand beter van. De kunst is om je doelstellingen niet te makkelijk, maar wel uitdagend en haalbaar te maken. Een onrealistisch doel als ‘we willen binnen de maand 50% meer klanten’, kan medewerkers doen afhaken. Het is trouwens geen ramp als niet alle doelstellingen behaald worden. Worden de doelstellingen makkelijk behaald, dan is het misschien tijd om de lat net iets hoger te leggen. Het hebben van voldoende uitdaging draagt bij aan de motivatie van werknemers.

Geef duidelijk aan tegen wanneer je de doelstellingen wilt bereiken. Een deadline schept een gevoel van urgentie. Bovendien maakt een deadline het ook mogelijk om doelen te evalueren. Hierna kunnen weer nieuwe SMART-doelstellingen geformuleerd worden.

Elke doelstelling zou eigenlijk een SMART-doelstelling moeten zijn. Als het goed is, gebruik je de SMART-methode dus voortdurend binnen je organisatie. Zeker wanneer je de bedrijfsdoelstellingen voor een nieuw jaar formuleert, komt deze methode van pas. Maar ook wanneer je een specifiek team, een afdeling of een individuele werknemer doelstellingen wilt opleggen om bijvoorbeeld een bonus te halen, of tijdens een beoordelingsgesprek om een werknemer te evalueren, kun je met SMART-doelstellingen aan de slag. Verder worden deze doelstellingen ook vaak ingezet op het vlak van loopbaanontwikkeling en bij een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP). 

Formuleer je je doelstellingen volgens de SMART-methode, dan leidt dit tot glasheldere doelen met een concreet en haalbaar actieplan, waarvoor ook nog eens draagvlak is binnen je organisatie. Deze doelstellingen stimuleren je medewerkers om de doelen te bereiken. Bovendien is er een deadline voorzien, waardoor de doelstellingen meetbaar worden. Na een evaluatie kunnen dan weer nieuwe doelstellingen geformuleerd worden. 

Door met SMART-doelen te werken, haal je het fuzzy-gehalte weg en ga je zeer concreet te werk. Ze passen ook perfect in het concept van performance management, waarbij performance-indicatoren worden opgesteld. 

Digitale transformatie? Een sterke cultuur biedt houvast

Deskundige inzichten, stapsgewijze instructies en tal van praktijkvoorbeelden: in deze gids leer je concrete doelen te stellen, heldere waarden te verankeren en je bedrijfscultuur gericht te beheersen en te meten.

Nu gratis downloaden

Doelen zijn belangrijk en vormen een essentieel onderdeel van het succes van een project, en zelfs van het hele bedrijf. Het loont dan ook de moeite om SMART-doelen te stellen. 

Dit zijn de belangrijkste voordelen van het stellen van SMART-doelstellingen: 

• Je kunt duidelijk nagaan of een bepaald project of een actie een succes is. Met SMART-doelstellingen haal je de vaagheid weg en bepaal je wanneer een doel behaald is en wanneer niet. 

• SMART-doelstellingen helpen je bij de communicatie. Iedereen weet precies waar naartoe te werken. De methode zorgt ook voor meer engagement, omdat medewerkers weten welk overkoepelend doel ze nastreven. SMART-doelen zorgen ook voor meer motivatie en werkplezier bij medewerkers. 

• Het duidelijke SMART-stappenplan geeft medewerkers handvatten en een heldere projectscope. 

• SMART-doelen zijn meetbaar. Discussies worden voorkomen en er kan ook effectief geëvalueerd worden. 

Zelf aan de slag met SMART-doelstellingen? We geven alvast 3 voorbeelden mee, in uiteenlopende situaties. 

Ik ga voor november 2023 een cursus accountancy volgen, omdat ik meer inzicht wil krijgen in de cijfers. Die cursus wil ik succesvol beëindigen tegen december 2023.

Dit doel heeft een duidelijke einddatum, geeft helder het doel weer en is concreet. Aangezien het individu de enige betrokkene is, is het doel ook volkomen acceptabel. Aangezien het om een beginnerscursus gaat, is deze doelstelling ook realistisch. 

Met onze afdeling willen we volgend jaar het project uitgerold hebben. Medewerkers van andere afdelingen moeten er ook effectief mee aan de slag zijn.

Voor deze doelstelling wordt een tijdspanne van een jaar voorzien. Er is dus een duidelijke einddatum voorzien, die realistisch is. Alle teamleden hebben hun akkoord gegeven dat deze deadline haalbaar is, en ze engageerden zich om andere afdelingen te stimuleren tot gebruik van het project. Of de andere afdelingen eind volgend jaar met het project aan de slag zullen zijn, is ook perfect meetbaar.

Metons bedrijf willen we volgend jaar 12% groeien in het segment dierenvoeding.

Het gaat hier om een concreet, specifiek afgebakend segment. Het percentage maakt deze doelstelling meetbaar. Eind volgend jaar moet het doel bereikt zijn en gezien de groei van 8% vorig jaar, is het ook realistisch om de lat dit jaar net iets hoger te leggen. 

Maak je werknemers meer betrokken

Motiveer je medewerkers met regelmatige, transparante feedback en maak ze productiever.

Lees hier meer

Intussen weet je dat SMART-doelstellingen zeer helder zijn en je op weg kunnen zetten naar betere prestaties, op bedrijfsniveau, teamniveau en individueel niveau. Door met de SMART-methode aan de slag te gaan, maak je doelen glashelder, geef je een duidelijke richting aan en voorkom je eindeloos gepalaver. Bij Personio zorgen we met onze HR-oplossing voor een complete ondersteuning om je doelstellingen makkelijker te behalen. Wij ontzorgen je op het vlak van processen en administratie, zodat jij je kunt focussen op de business, de medewerkers en de doelen. 

Een efficiënte doelstelling is ‘SMART’ en dit staat voor: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Met andere woorden: wees concreet, zorg dat er een eindresultaat gemeten kan worden op een bepaald tijdstip, dat er draagvlak is bij alle partijen en dat de doelen haalbaar, maar uitdagend zijn. 

‘SMART’ staat voor specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Doelen die volgens deze 5 criteria zijn opgesteld zijn duidelijk en concreet. Hierdoor weten alle partijen waar naartoe te werken.