Wat is de zorgplicht van de werkgever? Verplichtingen en richtlijnen

De zorgplicht van de werkgever is de wettelijke verplichting voor werkgevers om de veiligheid en gezondheid van hun medewerkers te beschermen. Dit houdt in dat de werkgever verplicht is om redelijke maatregelen te nemen om te voorkomen dat medewerkers tijdens het werk een bedrijfsongeval meemaken of ziek worden als gevolg van een beroepsziekte. Door als werkgever de zorgplicht na te leven, draag je bij aan de gezondheid van je medewerkers, en help je ziekteverzuim als HR-kostenfactor te verminderen.

Leestip: Ontdek hoe Compliance Managers cruciaal zijn voor het naleven van wet- en regelgeving binnen bedrijven.

De wettelijke basis voor de zorgplicht van de werkgever is te vinden in artikel 7:658 van het Burgerlijk Wetboek. Dit is het algemene wetsartikel van de zorgplicht van werkgevers. In de Arbowet is een vergelijkbare zorgplicht voor werkgevers opgenomen. Hierin staat beschreven dat de werkgever moet zorgen voor deskundige ondersteuning met betrekking tot de veiligheid en gezondheid van zijn medewerkers.

De zorgplicht impliceert dat je als leidinggevende een verantwoordelijkheid hebt als een van je medewerkers ziek wordt. Daarnaast is het ook de taak van de werkgever om ziekte te voorkomen. Wat er precies van je verwacht wordt en wat je kunt doen in het geval van ziekte en om ziektepreventie te bevorderen, bespreken we hieronder. 

Als een medewerker ziek is, blijft de zorgplicht van de werkgever van kracht. De werkgever moet de zieke medewerker begeleiden en ondersteunen tijdens zijn of haar herstel- en re-integratieproces. Zo moet de werkgever samen met de medewerker een plan opstellen voor re-integratie waarbij de nodige aanpassingen worden doorgevoerd in de werkomgeving.

Naast het bieden van de juiste ondersteuning bij ziekte, is het verbeteren van de ziektepreventie een goede manier om voor medewerkers te zorgen. Enkele tips om ziektepreventie te verbeteren zijn:

• Creëer een veilige werkomgeving. Zo verklein je de kans op ongevallen.

• Communiceer duidelijk over de gezondheids- en veiligheidsprotocollen. Zorg ervoor dat de organisatie aan alle regelgeving en richtlijnen voldoet.

• Moedig een gezonde levensstijl aan bij je medewerkers.

• Bied je medewerkers de mogelijkheid om flexibel te werken (bijvoorbeeld thuiswerken en flexibele werkuren).

Door gebruik te maken van de efficiënte verlofregistratiesoftware van Personio, krijg je eenvoudig inzicht in ziekteverzuim en andere vormen van afwezigheid binnen jouw bedrijf. Op die manier kun je vroegtijdig bepalen wanneer actie nodig is om de ziektepreventie te verbeteren.

Het is mogelijk dat de fysieke arbeidsomstandigheden in je bedrijf in orde zijn, maar dat je medewerkers een (te) hoge werkdruk ervaren. In dit gedeelte bespreken we de rol van de werkgever bij het voorkomen van burn-outs, en hoe je signalen van een burn-out bij je medewerkers tijdig kunt herkennen en aanpakken.

De werkgever heeft de zorgplicht om een gezonde werkomgeving te creëren, waar stressfactoren zoveel mogelijk worden beperkt of opgevangen. Op die manier kan de werkgever een bijdrage leveren aan het voorkomen van burn-outs bij medewerkers.

• Wees alert op veranderingen in het gedrag van medewerkers.

• Voer regelmatig gesprekken met je medewerkers over de werkdruk en mentale gezondheid.

• Train leidinggevenden om de signalen van een burn-out tijdig te herkennen.

• Zorg voor een open bedrijfscultuur. Op die manier creëer je een veilige, comfortabele omgeving waarin de grenzen op een respectvolle manier bewaakt worden door de medewerkers en de werkgever. 

Toekomstbestendig met digitale processen

Onboardingtaken automatisch verdelen? Aantal vakantiedagen laten berekenen? Digitale processen die je met HR-software kan afhandelen, nemen je werk uit handen. Zodat je meer tijd overhoudt voor strategische, toekomstgerichte taken.

Strategisch werken met Personio

De zorgplicht van een werkgever geldt ook ten aanzien van medewerkers die thuiswerken. Het naleven van de zorgplicht houdt in dit geval in dat de werkgever moet zorgen voor een goede en veilige thuiswerkplek die voldoet aan de ergonomische eisen, zodat medewerkers op een gezonde manier hun werkzaamheden kunnen uitvoeren.

Bij thuiswerken blijft de zorgplicht van de werkgever grotendeels hetzelfde, maar de invulling ervan kan variëren vanwege de unieke situaties en omstandigheden van thuiswerken. Belangrijk is dat werkgevers in gesprek blijven met hun thuiswerkende medewerkers over de inrichting van de thuiswerkplek en mogelijke aanpassingen die nodig zijn om klachten te voorkomen. 

Ook in het kader van thuiswerken is de werkgever verantwoordelijk voor het actief instrueren van medewerkers over veilig en gezond thuiswerken, en het blijven monitoren van de werkdruk en mogelijke psychosociale arbeidsbelasting. Daarnaast moet je als werkgever in gesprek gaan met je medewerkers over het arbobeleid en de uitvoering daarvan met betrekking tot thuiswerken. Dit wordt gedaan in samenwerking met ondernemingsraden, personeelsvertegenwoordigers, en/of individuele medewerkers.

Om de zorgplicht naar behoren te kunnen uitvoeren en de financiële risico’s voor werkgevers te beperken, kan het voor de werkgever nuttig zijn om verschillende verzekeringen af te sluiten. We hebben de belangrijkste verzekeringen voor je op een rij gezet.

De ongevallenverzekering dekt de financiële gevolgen van een bedrijfsongeval, inclusief de kosten voor de medische behandeling en de eventuele arbeidsongeschiktheidsuitkeringen.

De ziekteverzuimverzekering helpt de werkgever bij het beheersen van ziekteverzuim, bijvoorbeeld door het financieren van preventieve maatregelen, het betalen van de lonen tijdens ziekteverzuim, en het bieden van begeleiding tijdens re-integratietrajecten.

De aansprakelijkheidsverzekering beschermt de werkgever tegen de financiële gevolgen van claims die voortvloeien uit het schenden van de zorgplicht, zoals de kosten voor het vergoeden van schade geleden door medewerkers als gevolg van bedrijfsongevallen of beroepsziekten.

Door deze verzekeringen af te sluiten, kunnen werkgevers hun medewerkers beter beschermen en tegelijkertijd hun bedrijfsrisico’s beheersbaar houden. De ongevallenverzekering, de ziekteverzuimverzekering en de aansprakelijkheidsverzekering zorgen voor extra zekerheid en gemoedsrust bij zowel werkgevers als medewerkers.

De zorgplicht van de werkgever strekt zich uit tot het beschermen van de veiligheid en gezondheid van medewerkers tijdens het uitvoeren van hun werkzaamheden, zowel op de fysieke werkplek als in de situatie van thuiswerken. De invulling van de zorgplicht kan variëren op basis van de specifieke situaties en omstandigheden van de organisatie en de medewerkers.

Enkele voorbeelden van de zorgplicht in de praktijk zijn het inrichten van een ergonomische werkplek, het monitoren van de werkdruk, het bieden van passende instructies om veilig te werken, en het ondersteunen van medewerkers in geval van ziekte of burn-out.

Wanneer een werkgever zijn zorgplicht niet nakomt, kan dit leiden tot aansprakelijkheid, schadeclaims en ernstige financiële gevolgen. Daarnaast kan het niet nakomen van de zorgplicht de gezondheid, veiligheid en het welzijn van medewerkers ernstig in gevaar brengen. Het is daarom van groot belang dat werkgevers de zorgplicht serieus nemen en de nodige maatregelen treffen om een veilige en gezonde werkomgeving te waarborgen. 

Om aan zijn zorgplicht te voldoen, kan de werkgever verschillende maatregelen nemen. Ten eerste kan hij de arbeidsomstandigheden van de medewerkers actief monitoren. Daarnaast is het essentieel dat er een open en transparante communicatie is, waarbij de werkgever regelmatig met zijn medewerkers in gesprek gaat. Ook kan de werkgever samenwerken met ondernemingsraden en personeelsvertegenwoordigingen om de belangen van de medewerkers te behartigen. Bovendien kan de werkgever, waar nodig, passende verzekeringen afsluiten om zichzelf en zijn medewerkers beter te beschermen tegen mogelijke risico's.